ลูกสูบคืออะไร? รู้จักหน้าที่ กลไกการทำงาน และอาการเสียที่ไม่ควรมองข้าม
เมื่อนึกถึงหัวใจของเครื่องยนต์ คงหนีไม่พ้นชิ้นส่วนสำคัญอย่าง “ลูกสูบ” ที่เป็นตัวขับเคลื่อนกลไกหลักของการทำงานภายในเครื่องยนต์ หากลูกสูบมีปัญหา เครื่องยนต์อาจสูญเสียพลังงาน การเผาไหม้ผิดปกติ หรือแม้แต่พังเสียหายอย่างถาวร บทความนี้จะพาคุณไปเข้าใจทุกแง่มุมของลูกสูบ ตั้งแต่หน้าที่ ไปจนถึงการดูแลรักษา
หัวข้อ
ลูกสูบคืออะไร?
ลูกสูบ (Piston) คือชิ้นส่วนทรงกระบอกที่อยู่ภายใน “กระบอกสูบ” ของเครื่องยนต์ ทำหน้าที่เคลื่อนที่ขึ้นและลงเพื่อแปลงพลังงานจากการเผาไหม้ของน้ำมันเชื้อเพลิงให้กลายเป็นแรงกลที่สามารถขับเคลื่อนรถยนต์ได้
ลูกสูบมักทำจากอะลูมิเนียมหรือโลหะผสมที่ทนความร้อนสูง น้ำหนักเบา และสามารถทนแรงกระแทกและแรงเสียดทานภายในห้องเผาไหม้ได้อย่างดี
หน้าที่ของลูกสูบในเครื่องยนต์
- รับแรงดันจากการเผาไหม้ ของน้ำมันและอากาศในห้องเผาไหม้
- ถ่ายทอดแรงดันผ่านก้านสูบ ไปยังเพลาข้อเหวี่ยง (Crankshaft) เพื่อหมุนเครื่องยนต์
- ควบคุมปริมาตรของกระบอกสูบ ในแต่ละจังหวะของการทำงาน
- ช่วยระบายความร้อน จากห้องเผาไหม้ไปยังเสื้อสูบผ่านผิวสัมผัส
กลไกการทำงานของลูกสูบ
ลูกสูบจะทำงานร่วมกับ ก้านสูบ และ เพลาข้อเหวี่ยง โดยหมุนเวียนตาม “4 จังหวะเครื่องยนต์” ดังนี้
- จังหวะดูด (Intake Stroke): ลูกสูบเลื่อนลง ดึงอากาศ+เชื้อเพลิงเข้าสู่กระบอกสูบ
- จังหวะอัด (Compression Stroke): ลูกสูบเลื่อนขึ้น อัดส่วนผสมให้หนาแน่น
- จังหวะระเบิด (Power Stroke): หัวเทียนจุดระเบิด ทำให้ลูกสูบถูกผลักลงด้วยแรงดัน
- จังหวะคาย (Exhaust Stroke): ลูกสูบเลื่อนขึ้นอีกครั้ง เพื่อดันไอเสียออก
ส่วนประกอบของลูกสูบ
- หัวลูกสูบ (Piston Crown): พื้นที่รับแรงเผาไหม้โดยตรง
- แหวนลูกสูบ (Piston Ring): ป้องกันน้ำมันเครื่องเล็ดรอด และช่วยระบายความร้อน
- รูเสียบก้านสูบ (Piston Pin Hole): จุดเชื่อมต่อระหว่างลูกสูบกับก้านสูบ
- ร่องแหวน (Ring Groove): สำหรับใส่แหวนลูกสูบ
อาการลูกสูบมีปัญหา
- รถกินน้ำมันเครื่อง
- มีควันขาวหรือควันน้ำเงินออกจากท่อไอเสีย
- เครื่องยนต์เดินไม่เรียบ / สั่นผิดปกติ
- กำลังเครื่องตก เร่งไม่ขึ้น
- มีเสียงดังจากภายในเครื่องยนต์
- สตาร์ทยาก
สาเหตุที่ทำให้ลูกสูบเสียหาย
- การระบายความร้อนไม่ดี ทำให้ลูกสูบขยายตัวผิดปกติ
- การใช้น้ำมันเครื่องผิดประเภทหรือไม่ได้มาตรฐาน
- การเผาไหม้ผิดปกติ เช่น น็อคเครื่อง (Engine Knock)
- การสึกหรอจากการใช้งานยาวนาน
- การโอเวอร์โหลดเครื่องยนต์เกินขนาด
การซ่อมและดูแลลูกสูบ
วิธีแก้ไขเมื่อลูกสูบเสีย
- คว้านกระบอกสูบและเปลี่ยนลูกสูบใหม่ ขนาดใหญ่ขึ้นเล็กน้อย
- เปลี่ยนแหวนลูกสูบ หากมีอาการน้ำมันเครื่องรั่ว
- หากเสียหายมากอาจต้อง ยกเครื่องและเปลี่ยนทั้งชุด
วิธีดูแลให้ใช้งานได้นาน
- เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องตามระยะ
- ใช้น้ำมันเครื่องที่เหมาะกับเครื่องยนต์
- หลีกเลี่ยงการเร่งเครื่องแรงขณะเครื่องเย็น
- เช็กระบบหล่อเย็นและระดับน้ำหล่อเย็นเป็นประจำ
สรุป
ลูกสูบคือชิ้นส่วนสำคัญในเครื่องยนต์ที่ทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานจากการระเบิดเป็นแรงขับเคลื่อน หากลูกสูบเสียหาย จะส่งผลต่อสมรรถนะเครื่องยนต์และอายุการใช้งานโดยรวมอย่างมาก การดูแลอย่างสม่ำเสมอ และหมั่นสังเกตอาการผิดปกติแต่เนิ่น ๆ จะช่วยลดค่าใช้จ่ายและเพิ่มความปลอดภัยให้กับรถของคุณได้ในระยะยาว
ติดต่อเรา | จองซื้อ & ทดลองขับ
อยากเป็นเจ้าของหรือสนใจทดลองขับรถยนต์ไฟฟ้า Denza รถยนต์ไฟฟ้าหรูที่ตอบโจทย์ทั้งครอบครัวและสมรรถนะขั้นสุด ติดต่อ Denza BD Ultimate ได้ทุกสาขาพร้อมทีมงานให้คำปรึกษาและบริการครบวงจร
- สถานที่
- สาขาสงขลา : 312 หมู่ 7 ตำบลบางกล่ำ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา 90110
- สาขาภูเก็ต : 99/99 หมู่ 5 ตำบลรัษฎา อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต 83000
- Facebook : Denza BD Ultimate
- Instagram : Denza BD Ultimate
- Youtube : Denza BD Ultimate
- Tiktok : Denza BD Ultimate
- LINE : Denza BD Ultimate
- ทดลองขับ : คลิกเลย!
